Deutzenhofje (1695)
Het fraaie Nederlands Hervormde Deutzenhofje aan de Prinsengracht 855-899 is een parel van de 17de eeuw, het grootste en aanzienlijkste uit deze eeuw. Aan de Prinsengracht zien we drie zgn. dubbele huizen, waarvan de middelste het rijk geornamenteerde poortgebouw is. De twee buitenste dubbele huizen zijn huurhuizen en vormen eigenlijk geen onderdeel van het hofje (maar de opbrengst komt er wel aan ten goede). Het poortgebouw wijkt af omdat het de ingang op de begane grond heeft en een bijzondere versiering.
Het hofje werd in 1692 gesticht uit de nalatenschap van Agneta Deutz (waarvoor zij reeds de grond gekocht en de regenten had benoemd) en gebouwd in 1694/95. Het voorname hofje was bestemd voor oude dienstboden en arme familieleden. De gevelsteen zegt: Agneta Deutz laat hier haar liefde en godsdienst blijken Den Armen tot een troost, tot voorbeeld aan de rijken Anno 1695 Echter, het schijnt dat Agneta Deutz vooral haar verkwistende zoon Jan Meerman dwars wilde zetten die zij op deze manier beroofde van een belangrijke erfenis. Tevens zijn boven de ingang twee putti te zien en de wapens van Agneta Deutz en haar twee echtgenoten te zien (Gerrit Meerman, raad van Delft, en Meester Zacharias van Beresteyn, burgemeester en raad van Delft). Agneta Deutz woonde haar laatste jaren in De Ster, Keizersgracht 387.
Op de bovenverdieping van het poortgebouw ligt de regentenkamer, waarin zich een schoorsteenstuk bevindt waarop de stichtster is afgebeeld.
Het hofje bestond uit 19 woninkjes. Op het ruime binnenterrein. dat in de zomer een kleurrijke bloemenhof is, staat een fraaie waterpomp. Tegenover het poortgebouw staat een open portaal met enkele Dorische zuilen, met daarboven een uurwerk omgeven door gebeeldhouwd bloem- en lofwerk en geflankeerd door twee panelen met sculpturale motieven. In 1964 werd het hofje uitgebreid met 4 pandjes in de Kerkstraat zodat het aantal woninkjes op 31 kwam. Ook werd toen een lelijk hoog pand verworven dat het uitzicht vanuit het hofje jarenlang had bedorven en dat na aankoop direct werd gesloopt. Er wonen nog steeds oudere dames.
Bron: bureau Monumenten & Archeologie, Amsterdam