Raampoort (1888)

Evenals de Weteringschans maakte de Marnixstraat oorspronkelijk deel uit van de 17de-eeuwse verdedigingsgordel rond de stad. De gordel bestond uit een verdedigingsgracht (de huidige Singelgracht), een met steen beklede aarden omwalling en een binnengracht (de huidige Lijnbaansgracht). Lopend vanaf het Realeneiland in het noordwesten tot aan het eiland Oostenburg in het noordoosten van de stad, waren in de omwalling 26 bastions of bolwerken en acht poorten en poortjes opgenomen. Zware gemetselde muren scheidden het water van de Singelgracht van dat van het IJ. In de loop van de 19de eeuw werd de omwalling geslecht en de Singelgracht door aanplemping versmald en rechtgetrokken. Straten, bebouwing en beplanting kwamen op de plaats van de verdwenen ‘schans’.

Vanaf 1872 werd een begin gemaakt met de aanleg van de huidige Marnixstraat. Ter hoogte van het in 1844 afgebroken Raampoortje werd in 1888 het politiebureau ‘Raampoort’, Marnixstraat 148, gebouwd. Aanvankelijk deed het gebouw dienst als politieposthuis en bureau voor de buurtsecretaris (buurtmeester). Na opheffing van de buurtsecretariaten in 1895 werd het gehele gebouw ter beschikking van de politie gesteld; in 1929 werd het uitgebreid door bijtrekking van drie belendende percelen in de Marnixstraat. Het ontwerp van het gebouw werd geleverd door assistent-stadsarchitect W. Springer, hoogstwaarschijnlijk in samenwerking met stadsarchitect B. de Greef.

Als architecten in dienst van de gemeente was het duo De Greef en Springer verantwoordelijk voor de bouw van talloze stedelijke gebouwen, zoals scholen, brandweerkazernes en politiebureaus. Ook de Blauwbrug (1884) over de Amstel bij het Waterlooplein is een ontwerp van beide architecten.

Het in rode en donkerkleurige baksteen opgetrokken gebouw is uitgevoerd in een eclectische stijl, in een combinatie van neo-classicistische, -renaissancistische en middeleeuwse elementen. Vooral vanaf het water refereert het gebouw aan een middeleeuwse vesting of burcht met boven en achter de ‘ringmuur’ een ‘gekanteelde borstwering’ met ‘weergang’.

Het gebouw behoort tot de rijksmonumenten.

Bron: bureau Monumenten & Archeologie, Amsterdam